Katharsis, tragizm, hybris na przykładzie Króla Edypa Sofoklesa

Katharsis
To wyzwolenie duszy, oczyszczenie od uczuć "litości i trwogi, które uosabia fatum - los"
(bezsilność człowieka wobec wyroków boskich)

Tragizm
To specjalne uwikłanie szlachetnego bohatera w nierozerwalny konflkt, który łączy się ze wzniosłością.
(królowa odbiera sobie życie, a Edyp wydłubuje sobie oczy)

Hybris
Ludzka pycha wynikająca z naiwnego przeświadczenia, że można oszukać przeznaczenie, przechytrzyć los.
Edyp naraża się bogom przez zarozumiałość i pychę.
Kara, jaka go z ich strony dotyka jest okrutna.
Edyp, który drwi z kalectwa Tyrezjasza sam ślepnie, upadając na dno poniżenia i rozpaczy
po odkryciu ojcobójstwa i kazirodztwa.

Udowodnij, że "Iliada" i "Odyseja" Homera zasługują na miano arcydzieł eposu greckiego

"Iliada" i "Odyseja"  Homera zasługują na miarę arcydzieł eposu greckiego.
Są to poematy heroiczne. Rozpoczyna je inwokacja.
Dominuje w nich podniosły styl wypowiedzi.
W utworach wyczuwalny jest nastrój powagi.
Tematy zaczerpnięte są z mitologii.
Bogowie wpływają na losy bohaterów.
"Iliada"  jest eposem rycerskim.
Wydarzenia rozgrywają się w czasach mitycznych.
W "Odysei" pojawia się więcej wątków fantastycznych.
Odys to postać historyczna, która z uporem i na przekór trudnościom dąży do celu dowodząc, że trzeba determinacji i wiary, by zrealizować swe zamiary.
W "Iliadzie" i "Odysei" świat ludzi i bogów przenika się drobiazgowo.
Opisy dominują nad opowiadaniem przez co akcja jest spowolniona i trzyma słuchacza w napięciu.

Odwołując się do poznanych wierszy Horacego, omów najważniejsze elementy jego postawy poetyckiej.

Horacy tworzył wiersze biesiadne, miłosne, religijne oraz  okolicznościowe.
Tematem poznanego wiersza pt. "Wybudowałem pomnik" jest refleksja o nieśmiertelności.
W wierszu pt. "Do Leukonoe" w kilku zdaniach zawarł filozoficzne wskazówki dla człowieka, który chce mądrze podchodzić do swego losu.
Zdaniem poety mądrość życiowa polega na uświadomieniu sobie, że czas szybko płynie, dlatego trzeba korzystać z każdej chwili.
Nie warto tracić czasu na odgadywanie z wróżb swojej przyszłości.
Należy przyjmować wszystko co będzie, gdyż przyszłość zależy od bogów i człowiek nie potrafi jej przewidzieć.

Tematyka i forma liryki Tyrtajosa, Anakreonta, Safony - porównanie

Tyrtajos
W swoich utworach głosił gotowość do poświęceń życia w obronie ojczyzny i pochwałę męstwa.
Ukazywał niedolę i hańbę pokonanych.
Przedstawiał los dzielnych żołnierzy, którzy walczyli za swoją ojczyznę.
Jego utwory to typ liryki o tematyce patriotycznej, nawołującej do walki o obronę ojczyzny.

Anakreont
Tematem liryki Anakreonta jest pochwała uczt, wina i gry miłosnej.
Miłość przedstawia jako grę, zabawę, sportowe współzawodnictwo.
Jego liryka odznacza się wielkim kunsztem artystycznym i jest pochwałą idei sympozjonu.

Safona
W swoich utworach podejmowała tematy osobiste.
Ukazywała różne odcienie miłości, pisała o przyjaźni i namiętności.
Forma tej liryki to liryka miłosna.

Tematyka i forma liryki wyżej wymienionych poetów jest bardzo różna.

Jaką rolę w życiu i kulturze starożytnych Greków i Rzymian odgrywały mity? Czy współcześnie są one odczytywane podobnie?

Mity w kulturze starożytnych Greków i Rzymian pełniły rolę:
- poznawczą  - miała ona na celu wyjaśnienie niezrozumiałych zjawisk przyrody, pochodzenia świata, ludzi, problemy międzyludzkie, dobra i zła, życia i śmierci.

- światopoglądową  -  określały zakres wierzeń religijnych (mity o powstaniu świata, hierarchii wśród bogów)
Dotyczyły też obrzędów religijnych i uroczystości ku ich czci.

- kulturotwórczą - dostarczały tematów rzeźbiarzom, malarzom, architektom, petom.

Dzięki mitom człowiek poznawał świat, który był dla niego bardziej zrozumiały i uporządkowany.
Współcześnie wiele wzorów zachowań czerpanych jest z mitów.
Mity są wzorem ludzkich postaw i często wpływają na sposób myślenia, odczucia czy reakcję człowieka, np. cechą wspólną wszystkich ludzi są marzenia (Ikar - marzyciel).

Czy poglądy filozofów greckich, zwłaszcza stoików, epikurejczyków i cyników, mogą być inspiracją do ukształtowania postawy życiowej współczesnego młodego człowieka?

Poglądy cyników
Cynicy lekceważyli demonstracyjnie wszystkie społeczne konwenanse (np. nie widzieli nic złego w publicznym załatwianiu naturalnych potrzeb).
Nazywano ich psami.
Grecy uważali ich za wcielenie bezwstydu.

Poglądy epikurejczyków
Za największe dobro uznawali przyjemności, ale potępiali zmysłową rozkosz.
Uważali, że aby osiągnąć szczęście należy "usunąć się ze świata i żyć w ukryciu na łonie natury, w gronie przyjaciół i nie bać się śmierci".
Uważali, że przyjemnością jest brak cierpienia, a pochwałą cnota i asceza.

Poglądy stoików
Według nich wszystkie wydarzenia i los każdego człowieka jest z góry ustalony, możemy się tylko z nim pogodzić.
Wszystko należy przyjmować ze spokojem i kierować się rozumem. Wyzbyć się uczuć, które nam w tym przeszkadzają.

Niektóre poglądy epikurejczyków, np. "nie bać się śmierci", "przyjemnością jest brak cierpienia"
 i  stoików - "wszystko przyjmować ze spokojem", "kierować się rozumem" mogą być inspiracją do kształtowania postawy współczesnego człowieka.
Argumentem na poparcie tej tezy jest to, że nie ma jednej formy właściwego postępowania, ponieważ są różni ludzie i różne sytuacje.
Należy zachować zdrowy rozsądek, nauczyć się słuchać głosu wewnętrznego, który ostrzega przed czynieniem zła.
Warto podporządkować się panującym obyczajom oraz prawom obowiązującym w danej społeczności.
Do harmonijnego współżycia z ludźmi konieczne jest przestrzeganie zasad moralnych.

Starożytność - założenia filozofii Platona i Arystotelesa

Główne założenia filozofii Platona
Platon uważał, że prawdziwe, wieczne i niezmienne są idee - duchowe wzory, a świat postrzegany zmysłami jest tylko ich odbiciem.
Stworzył on wizję państwa idealnego (utopię).

Główne założenia filozofii Arystotelesa
Arystoteles odrzucił naukę Platona.
Twierdził, że istnieją tylko konkretne byty, stanowiące nierozerwalne połączenie materii i formy.
Do poznania - obok rozumu - potrzebne są też zmysł.

Dla mnie bliższe są założenia filozoficzne Arystotelesa, ponieważ uważam, że szczęściem człowieka jest życie pozbawione skrajności, a poznanie świata odbywa się za pomocą rozumu i zmysłów.

Starożytność - cywilizacyjne osiągnięcia

Najważniejsze cywilizacyjne osiągnięcia starożytności 
- pojawienie się pisma
- powstawały pierwsze miasta-państwa (Polis)
- wymyślono Igrzyska Olimpijskie
- w literaturze rozwinęły się formy dramatyczne: tragedia oraz komedia
- wysoki poziom osiągnęła filozofia (Sokrates, Platon)
- wprowadzono rzymskie prawo
- rozbudowano system dróg i mostów
- powstały pierwsze galerie - najsłynniejsza to pinakoteka na Akropolu w Atenach
- urządzano konkursy muzyczne
- wykształcił się podział literatury na lirykę, epikę i dramat
- narodziła się retoryka - czyli sztuka pięknego przemawiania i logicznych wypowiedzi
- rozwijała się architektura i sztuka
- rzeźby greckie często przedstawiały ludzi lub bogów o ludzkiej postaci bez okrycia.
Obrazy wykonywano na marmurowych, drewnianych lub gipsowych płytach.
- powstawały wielkie budowle służące celom politycznym państwa - Amfiteatr Koloseum
Załączam odnośnik do Amfiteatru, ponieważ uważam, że warty jest waszej uwagi.
Byłam - widziałam.